“Partiye ilk gelen biz olmasak da, en iyisi biz olacağız”

Son bir haftadır bazı tartışmalar beni üzüyor. Ağız dalaşına girmek sonuçsuz tartışmalara dalmak sadece moral bozucu. Ben yaptığımı söyleyeyim, kafama takmıyorum.

Jeff Bezos’un dediği gibi “Hayat donanımsız kişilerle vakit harcamak için çok kısa!”

Madem takmıyorsun da ne diye yazıyorsun bu konuda diyebilirsiniz.

Neden?

Bazen televizyon haberlerinde seyrediyorum adam suçsuz, bariz ortada ama ağzını açıp ta iki laf etmiyor, “susmakla üzerine atılan şuçu daha da ağırlaştırıyor” gibi geliyor bana.

Kayda değer bir cevap göremediğim için belki de, belki de bu duruma kırıldığım içindir içten içe.

Ondan yoğun bakımcı olur mu? Bundan daha iyi olur. Bunun için bir ölçme biçme yöntemi var mı?

Kavunun iyisini seçer gibi bir yöntemi mi var bunun? Yoğun bakımcıya bu iyidir bu kötüdür demek zor ve ayrıca kimsenin de ne görevi ne de sorumluluğu. Ayrı bir konu genel yoğun bakımı kim sahipleniyor ona mesai harcıyor, gecesini bu iş için gündüzüne katıyorsa iyi yoğun bakımcı odur.

Yan dal eğitimim esnasında yaptığım kalite araştırmaları bana gösterdi ki, bir yoğun bakım kliniği olarak kendi başarımı diğerlerine bakarak nitelendiremem çünkü hiçbirimiz birbirimize benzemiyoruz. Hasta profilimiz, hasta kabul ettiğimiz kliniklerin çeşitliliği, niteliği, personel sayılarımız, çalışma şartlarımız ve teknik donanımlarımız.

Diyeceğim o ki, iyi yoğun bakımcı olmak için başkalarıyla yarışmak değil, kendinle yarışmak hatalarını tespit edip onun üzerine gitmek ve kendini geçmek zorundasın. İyi yoğun bakımcı olmak mortaliteyi azaltacağım derken kliniği faydasız tedavi merkezi haline getirmemektir. İyi yoğun bakımcı olmak yedi kuşaktan beri yoğun bakımcı olmak değil, her türlü hastane enfeksiyonunu, bası yarası gelişimini azaltmak için sürekli kafa yormaktır. 

İyi yoğun bakımcı olmak buralar eskiden hep tarlaydı, denizdi biz de buraların sahibiydik demekle olmaz! Entübasyon süresini nasıl kısaltırım, yatış süresini nasıl kısaltırım, yeniden yatış oranını nasıl azaltırım, yatak devir hızını, hasta yaşam kalitesini nasıl arttırırım diye kafa patlatmakla olur.

Hastaya hava yolu sağlayamayan kızaran arkadaşlar varmış, yoğun bakımın günlük pratiğinde önemli bir konu. Yoğun bakım hastası öyle genellikle elektif şartlarda entübe edilmiyor. Acil şartlarda daha dar bir alandasınız bir sürü kablonun arasından geçip hastaya ulaşmalı, kahrolası karyolanın çıkmak bilmeyen başlığını yerinden çıkarmalı, yatak başını indirmeli, acil arabasını hasta başına çektirmeli, zaten bozuk hemodinamiği olan hastanın hemodinamiğini daha da bozmadan gerekli sedasyonu ve kas gevşemesini sağlamalı, bujiniz yanınızda, zor hava yolu için gerekli manevraları pozisyonları denemeli, olmuyorsa LMA daha da olmuyorsa invaziv hava yolu açmaya hazır olmalısınız, basitçe özeti bu.

Her yoğun bakımcı gibi ben de halen bu konuda kendimi geliştirmeye elimdeki imkanları arttırmaya, başkalarının deneyimlerinden faydalanmaya çalışıyorum. Bazı vakalarda bırakın hasta başında kızarmayı hastadan daha çok morarıyorum, başıma gelmedi diyen yoğun bakımcı var mıdır, çok şanslısınız o vakit, benim beceriksizliğim, bu durum gayet insancıl. Bu nedenle çok şükür kaybettiğim ya da hipoksik kalan hastam olmadı ama olma ihtimali var mı, var. Mühim olan elimden gelen her şeyi yaptım mı? Bu duruma hazırlıklı mıydım?

Başka bir tartışma da, sanatçıların “alaylısı mı mekteplisi mi?” konusuna benziyor biraz. Yıllardır emek vermişsin için dışın yoğun bakım olmuş. Gitmişsin kongrelere, katılmışsın ulusal uluslararası çalışmalara, işin gücün bu olmuş geliştirmişsin kendini, en güzel bir şey. Tabiri caiz ise floran bile artık YB florası olmuş, yoğun bakım için değerlisin, mutlu ol ve çalışmaya devam et, mümkün olduğunca deneyimlerini paylaş. 

Ancak çoğu 35-40 yaşını aşmış kendini geliştirmek adına sınavlara hazırlanıp düzenini bozup, kazandığının yarısına razı olup, yaşam ortamını değiştiren, 3. kez zorunlu hizmet angaryasına maruz kalan meslektaşlarını küçümsemek değersizleştirmek neye yarar?

Sene 2020 de dünya yoğun bakımda yapay zeka uygulamalarını konuşurken vaktimizi hala bu kısır söylemlerle meşgul etmek, yapmayın lütfen.

Ben de iyi ki takmamışım taksam ne kadar yazacaktım, kim bilir.

                                               Benim hayat felsefem; rahmetli Steve Jobs’ın dediği gibi

                     “Partiye ilk gelen biz olmasak da, en iyisi biz olacağız”

Biz yoğun bakım uzmanları neler yapıyoruz? Neleri istiyor, neleri istemiyoruz?

Yoğun bakımdan hastamızı çabuk çıkarmak istiyoruz çünkü enfekte olmasın, deliriyuma girmesin, ihtiyacı olanlara yer açılsın.

Derlenme süresi kısa olan sedatifleri kullanıyoruz çünkü hasta istediğimizde çabuk uyansın, solunum kasları zayıflamasın, ventilatör ilişkili pnömoni olmasın.

Hastalara sürekli sedasyon vermiyor, vermemiz gerekirse de ertesi gün ya da planladığımız iki ya da üç günlük takip sonrası sedasyon tatili vererek hastalarımızı gözlüyoruz. Sonuçta her zaman dediğim gibi YB yan gelip yatma yeri değildir.

Hasta yoğun bakıma girdiği anda daha monitörize edilmeden ağrı belirtilerini gözlüyor, soruyor ya da mevcut hastalıklarının ağrıya neden olabileceğini düşünerek ilk verdiğimiz order analjezik olabiliyor.

Birçok hastada yoğun bakıma çekilme endikasyonu ağrının tetiklediği takipne olabiliyor.

Kas gevşeticileri, entübasyon için gerekliyse, ağır ARDS vakası ise ya da teropotik hipotermi (hedeflenmiş sıcaklık yönetimi) esnasında kullanıyoruz.

Hastanın solunum sıkıntısı olduğunda kas gevşetici kullanmak nöbetinizi kurtarabilir belki ama bu yaptığınız süpürdüklerinizi halının altına saklamaktan farksız. (Ne oldu? VİP, pnömotoraks, hemoraji, mukoit tıkaç, ARDS’ye gidiş, tüp mü tıkandı? Ağrısı mı var acaba? Yoksa komadan mı çıkıyor?.....vs)

Çok kan tetkiki istemiyoruz mesela iki üç günlük kritik tablo geçtikten sonra çoğu hasta KCFT, renal parametreler, hematolojik değerler açısından stabilleşiyor, sadece venöz kan gazı takibi çoğu günü kurtarabiliyor. Böylece hastaları iatrojenik anemiden korumuş oluyoruz.

Bununla birlikte kan ürünü transfüzyonlarını yaparken bol keseden davranmıyoruz, çünkü çalışmalar diyor ki yahu septik şok dahi olsa 7’nin altına inmedikçe Hgb yükseltmek daha çok zarar verir.

Sepsisten bahsetmesem olmaz, erken şüphelenip hemen tedavisine başlıyoruz.

Albümini ve K-vitaminini kullanırken gerçekten endikasyonu varsa kullanıyoruz, çünkü pahalılar.

Biz deliriumla çok uğraşırız hasta girmesin isteriz ama her şey de elimizde değildir. Hasta hep 7/24 aynı odada sürekli monitör gürültüleri, tespit bağları, bir sürü ilaç vs bir de NIMV yapıyorsanız, Napsın adam delirmeyipte.

Hepinizin delirium hikayeleri vardır. Benimkilerden birini anlatayım size: Dede pnömoni, KOAH akut atakta ama öyle basit NIMV ile toparlayıp taburcu edilecek tarzda değil, septik tabloda ve akut böbrek hasarı var idrarı olügürik, hemşireler yılmış, derler ya tüm damar yollarını çekiyor diye, seroquel verdik 50 mg (benim bildiğim o kadar artık 200 müdür 300 müdür?) Ahh precedex olsaydı da verseydik biraz  iyiydi. 

Bırakın kateter takmayı yanına yaklaşmak ne mümkün çağırın avukatımı hepinize bilmem neler yaparımlı bildiğiniz tehditler dahil, son damar yolunu da kavramış avucunda el bombasının pimini çekmekle tehdit ediyor bizi. 

Bu arada hemodinamiğin bozuk olması yetmezmiş gibi entübasyonu da zor şimdi obesite almış başını gitmiş, anlayacağınız durum vahim. Ben ne yaptım hayatımdaki ilk ve belki de son prostat ameliyatını gerçekleştirdim. 

Nasıl mı? Şöyle:

Hasta yattığından beridir ne sorsam konuyu prostatının büyüklüğüne ve ameliyat gerektiğine getiriyordu.

Önce çekilin ben doktorum edasıyla damar yolu bulmaya ve hastayı zapt etmeye çalışan kalabalığın arasına daldım. Amca dedim anladığım kadarıyla bu damarlarına taktığımız şeyler seni rahatsız ediyor eğer bana izin verirsen seni prostat ameliyatına alacağım sonra da o elinde tuttuğun damar yolu çıkaracağım böylece tüm dertlerin ortadan kalkacak. Sihirli kelimeleri duyan hasta birden durakladı tamam anlaştık oldu. 

Birden herkes durakladı ve birbirine baktı. Tamam dedim getirin ameliyat örtülerini bir güzel amcayı steril yeşil önlüklerle örttük. Bu arada ameliyat bölgesi gereği diyaliz kateterinin yer seçimi femoral bölge olmak durumunda kalındı 😊. 

Bir güzel boyadık temizledik taktık kateterimizi. Bir süre sonra tamam amca prostat ameliyatı bitti ama şu elinin üzerindeki istemediğin damar yolundan kurtulmak için bir de kateter takmam gerek izin verirsen senin iyiliğin için dedim, amca mutlu ona da kabul. Bir süre sonra sol subklavian kateterde tamam. 

Herkes mutlu ama ben kan ter içinde ameliyat yeşilleri içinde daha bir sürü işim var daha venövenöz bağlayacağım amcaya. 

Yeşilleri amcanın üzerinden alırken demez mi

  “Fakat sen de çok zevk aldın bu ameliyattan” 

Amca ona zevk aldın denmez ama neyse çok rahatladığım kesin. Sonrasında amca sağ salim taburcu oldu emlak zenginiymiş apartmanlarının yarısını bize verecek olmuş da yakınları zor tutmuşlar diye duydum😊.

Neyse konumuza geri dönecek olursak neler yapıyoruz neler yapmıyoruz?

Hemen hastayı gördüğümüz gibi beslemeye acele etmiyor, beslenme risk değerlendirmesini yapıp riskli hasta değilse bazan yedi güne kadar bekleyebiliyoruz, ama malnütrisyon riski yüksek ise refeedingi de göz önünde bulundurarak bir planlama yapıyoruz.

TPN vereceksek vitaminini mineralini de eklemeyi unutmuyoruz.

Hastaları tüple beslerken 4 saatte bir rezidü kontrolü yapmıyor (günde bir kez) distansiyon bulguları ve tolerasyonuna göre tedavi dozunu titre ediyoruz.

Hastalarımızı erken mobilize etmeye çalışıyor ve dekübit gelişimlerini önlemeye çalışıyoruz.

Günlük bakımlardan öteye gidip altta yatan patolojiyi saptamaya çalışmak işin başka bir boyutu. Yoğun bakımda o kadar çok şey yapıyoruz ki altta yatan nedeni saptamak bazan ikinci plana düşebiliyor.

Çoğu zaman mesai bitiyor telefon başında bazan da rüyalarda devam ediyor yoğun bakım mesaisi sizler sosyal medyada iken bizler kan gazlarına biyokimyalara bakıyoruz.

İnsanlara sürekli yakınlarının kaybının haberini veriyoruz ama buna alışamıyoruz, taburcu olanın arkasından sevinmek çok keyifli epikrizi tamamsa.

Boşalan yatağın dolması fazla uzun sürmüyor.

Yeni maceralara hazırız daima ama biz yoğun bakımcılar gerçekten bize ihtiyacı olan hastalara bakmak istiyoruz, ızdıraplarını gidermek için sonuna kadar elimizdeki tüm imkanları kullanıp yorulduğumuza deysin istiyoruz, çaresiz insanların ızdırap sürelerini arttırmak istemiyoruz.

Yoğun bakımcılar azla yetinen insanlardır. 

Daha az sedasyon,

              daha az tetkik,

                  daha az transfüzyon,

                      hatta bazan daha az beslenme,

                           daha az medikasyon 

Yazı yazma isteği nereden geliyor içime bilemiyorum ama durduramıyorum bazan kendimi, şimdi olduğu gibi, bu yazının hedef kitlesi var mı? Yok, en azından bir yoğun bakımcının küçük bir anısı diyebilirsiniz, belkim. Yazdım rahatladım, blog benim değil mi? 😊

                                           Daha az uyku…

Yoğun bakımcılar belki de en çok ölebilme hakkına saygı duyulmasını ister, bir gün bu yataklarda kendilerinin de yatabileceğini düşünürler, saygılarımla.

Sağlıcakla. 

Bir Yoğun Bakım Uzmanının Fikir Uçuşmaları ve Yeni Yıldan Beklentisi

Yine bir hafta sonu akşamı yavrularımla geçirdiğim güzel anlar sonrası onların uyku saati, benim de “Ne yapsam acaba?” saatim.

Strateji uzmanlarının komplo teorilerini anlattığı Youtube videoları artık hiç ilgimi çekmiyor. 

Yapay zekâ konusunda da (4-0) gerideyiz ama hala farkında değiliz. “Yapay zekanın şerrinden koru bizi Ya Rabbi!” Diye dua edeceğimiz günler yakındır.

  “4-0” deyince bizim Galatasaray kaç gol yemiş son maçında? Beş mi? Vallahi bilmiyordum. Futbol keyfimiz de kalmadı. “Bu da mı gol değil be kardeşim”

Hiç mi bir şeyimiz düzgün olmaz, hep mi bu kadar ezik olmak zorundayız?

Kur’an-ı okuyorum her sayfasında yetim hakkını yeme, evsiz kalmışa dara düşene yardım et, karşılık beklemeden maddi yardımda bulun, iyiliklerde yarış, barışa hayra yönelik işler yap, affet demesine rağmen, oruç tutup namaz kılmakla dinini sınırlayan, Kur’an-ı göz ardı edenlerden de af edersiniz artık tiksindim. Size bir sır vereyim mi? Kur’anda insanların ancak yarısının inandığı, bu inananların da yarısının Allah’a ortak koştukları için günaha battığı, ancak geri kalan azınlığın kurtuluşa erişebileceğini bildirmiş Yüce Mevlam. Yani kabaca %25’imizin cennet şansı var gibi… Sonuç olarak 

                                              “Bu dünyadan fayda yok, öbürü de şüphelu”

Rahmetli dedem kahveciydi, benim gördüğüm yaklaşık üç paket kadar sigara içerdi biri sönmeden diğer birinci cigarasını yakardı, kahvehane masasında elinde sigarası sandalyede uyuyakalırdı, 83 yaşında rahmetli oldu. O yaşa kadar bir şeyi yoktu slepp apne dışında, onu da doktor olunca sonradan sonradan anladım, adamcağız kükrerdi uyurken, bir ara kesilirdi nefesi sonra yıldırım gibi çakardı horultu yeniden, nasıl uyurdum o gürültüde bir bakmışım sabah olmuş. Neden anlatıyorum bunu yazları çıraklık yapardık beş erkek torunduk akrandık birbirimize, çay götürürdük masalara, saat sekiz akşam TRT haber saatiydi, yeni yeni yabancı futbolcular rekor ücretlerle ülkemize gelmeye başlamışlardı. Dedemin sözü geldi aklıma “Uhh! Denizde yüzen gemi bu beya?” demişti, bir adama bu kadar para verilir mi? Nedense aklımdan çıkmadı bu yaşa kadar. Sadede geleyim bu kadar para veriyoruz bu yabancı futbolculara 2000 yılından bu yana bir Avrupa başarımız var mı? Biz niye bu paraları saçıyoruz elin oğullarına. Yasaklayın şu yabancı futbolcu mevzusunu bakın analar neler doğurmuş görün ülkenin dört yanında, paramız bize kalsın, 80 milyondan 11 tane adam çıkmaz mı ya?

Diyeceğim o ki mutlu olmak için Danimarka’lı, İsveçli, İzlanda'lı ya da Finlandiya'lı mı olmamız gerekiyor du? 

Adaletin bu mu dünya diyesi geliyor insanın, 2019 yılı başından Kasım’a kadar yurt dışına kaçan hekim sayısı yanlışım yoksa 960 civarında şu anda 1000’i geçmiştir diye düşünüyorum. 

Ben bunları neden anlatıyorum, aklımdan geçiverenler işte konu konuyu açıyor. Ülkemi seviyorum ama ülkemin insanları doktorlardan pek haz etmiyor. Olsun ben işimi iyi yapayım da, iyilik bilirlerse ne ala, bilmezse de canı…… modundayım, artık.

Gidebildiğim yere kadar, öğrenebildiğim kadar, mümkün olursa öğretebildiğim ölçüde mutlu hissedeceğim kendimi. Hele bir de icat çıkaracak kadar şanslı olabilirsem belki o zaman mutlu olabilirim.

Bugün bir anket çalışması geldi Whatsapp’tan, 12 soruluktu sanırım, bir çırpıda yanıtladım. Mutlu oldum. 2015 yılında katıldığım ilk yoğun bakım kongresiydi. Çok değerli hocalarım yuvarlak masa toplantısı yaptılardı. “Ne istersiniz gençler bizden” diye sormuşlardı. Ben de demiştim ki “Türk Toraks Derneği’nin her sene asistanlarına eğitim kampları oluyor ve ücretsiz, sizler de böyle bir organizasyon sağlasanız ne güzel olur” demiştim o zaman ki aklımla.   Aradan beş yıl geçti anladığım kadarıyla böyle bir organizasyon planı var ama ücretsiz olacağını pek zannetmem.

Yine başka bir derneğimizin toplantısında, bir önerim olmuştu, çok ta mantıklıydı, hala da fikrimin arkasındayım. Buradan yeniden tekrarlamak istiyorum, yeni nesil yoğun bakım uzmanlarının çalışma ortamları çok yoğun, birçok çatışmayla uğraşmak, olmayan düzenleri kurmak ve malpraktisten kendilerini korumak zorundalar. Kendilerini geliştirmeye, körelmemeye muhtaçlar. Bunu nasıl yapacaklar?

Sürekli Ankara’ya İstanbul’a mı taşınacaklar.

Çoğumuz, yerimize bırakacak yoğun bakımcı bulamıyoruz. Hadi bulduk diyelim, bir kurs olmuş 700 TL, koy yol parasını 1000 lirayı geçti mi? Gittin geldin yol yorgunluğu cabası. Siz bana adam başı 100’er lira verin ben sizin için cihazın içinden girip dışından çıkarım, Venö-venöz cihazını vidalarına kadar söküp takmayı öğretirim 😊 Bu işin şakası önerim odur ki.

Yoğun bakımı ilgilendiren çok değerli bu toplantıları video çekimi yapalım, dernek sayfalarına yükleyelim, izlemek isteyen dernek hesabına yatırsın ücretini 50-100 TL neyse, bizler de doya doya izleyelim bir kurs parasına yedi toplantı izleyelim. Hem bu kadar emek harcanan toplantılar suya yazı yazmaktan öteye gidebilsin, tüm camiaya ulaşsın. Hep birlikte gelişelim.

Çok merak ettiğim ve katılmak istememe rağmen bir türlü fırsat bulamadığım, mesela yoğun bakımların akılcı kullanımı toplantıları, palyatif bakım ile ilgili yakın zamanda Kütahya’da yapılan sunumlar, ileri mekanik ventilatör uygulamaları, İzmir’de İstanbul’da başlayacak olan toplantılar, toksikasyon toplantıları vs. daha neler neler.

Kırk ya da diyelim yüzer kişinin faydalanacağı bu çok emek harcanan ve altın değerinde toplantıların belki de binlerce kişiye ulaşması çok daha etkili olmaz mı? Ayrıca bu anlatılanları belki de yıllarca kahvesini yudumlarken durdurup durdurup hazmederek dinlemek herkes için daha keyifli olmaz mı? 

Ülkemiz yoğun bakım kalitesini arttırmaya faydası olmaz mı?

Bu fikri elbet ilk ve tek düşünen ben değilimdir, mutlaka tartışılmıştır, benim akıl edemediğim noktalar mutlaka vardır. Affınıza sığınarak bu konuyu gündeme getirmek istedim.  

Dahiliye asistanlık ve uzmanlık zamanlarımda online toplantılar olurdu, firmaların sponsorluğunda Türkiye genelinde canlı toplantılar olur, müsaitsek canlı izler değilsek video kayıtlarından izlerdik. 

Buradan ülkemiz çağdaş yoğun bakımlarının kurucusu olan değerli hocalarıma sesleniyorum. Bizler için yaptığınız organizasyonlar çok değerli ama birkaç şanslı azınlık dışında sponsor bulamıyoruz, hadi bulduk zaman olmuyor, zaman buldunuz iki gün izin aldınız döner sermaye kesintisi çabası ve çoğumuz artık çok uzaklarda görev alıyoruz.

Yoğun bakım derneklerimizin bu konuyu gündemlerine almalarını diliyorum, saygılarımla. 

                                Kalın sağlıcakla, herkese yeni yılda mutluluklar diliyorum . 

Yoğun Bakım Aktiviteleri

https://www.yogunbakim.org.tr/haberler/2597/iSTYOBA-istanbul-Yogun-Bakim-Gunleri-

https://www.yogunbakim.org.tr/haberler/2606/AYOBA-Ocak-2020-Toplantisi-/-7-Ocak-2020-

https://www.yogunbakim.org.tr/haberler/2605/iZYOBA-/-izmir-Yogun-Bakim-Gunleri-

                                         
                                         http://www.ybes2020.org/bilimsel-program.html

YOĞUN BAKIM UZMANININ ŞEHİR HASTANESİNDEKİ FARMAKOKİNETİĞİ VE FARMAKODİNAMİSİ

Oldukça uzun bir ara verdikten sonra 7 ayda 7 kilo kayıpla nihayet buradayım. 

Bu yazıyı yazmak için arada bir yeltenmelerim oldu ama yorgunluğum ağır bastı. 

Şehir hastanesi beni yedi bitirdi anlayacağınız. 

Öncelikle çalışma ortamımda halen mutlu olduğumu, fayda sağladığımı görmenin beni daha da mutlu ettiğini söyleyerek başlamak istiyorum, hala optimistiğim anlayacağınız. 

Burada monitörlerimiz ve mekanik ventilatörlerimiz oldukça üst sınıf, hasta odaları oldukça geniş, hareket serbestisi var, bunaldığınızda genellikle camdan güzel ışıklı bir manzaraya dalıp iç çekip rahatlayabilirsiniz, hastalarımız gece gündüz ritmini kaybetmiyor, her yatağın karşısında hastanın rahatlıkla görebileceği küçük digital bir saat var. İsimlerine “oda destek” denen yardımcı personellerimiz var, odaya malzeme lazım olduğunda seslenmeniz yeterli, hasta bakımına da yardımcılar, ayrıca taşıma personelleri ayrı, temizlik personelleri ayrı, iki yatağın takibini bir hemşire yapıyor, hastalar haftada bir gün rutin olarak yıkama odasına kadar götürülüp yıkanıyor. 

Diyaliz hizmeti çok pratik, her odada su gideri mevcut, serviste aynı anda üç hastaya hemodiyaliz yapabiliyorsunuz, bası yarası olan hastanızın VAC tedavisine ihtiyacı varsa yara bakım ekibi gelip sistemi kuruyor. 

Hastaların yemekleri kişiye özel 30-40 çeşit menü arasından seçilerek, özel karton kapaklı kaplarda ve ısıtıcılı araçlarla hasta odasına kadar getiriliyor. Enfeksiyon etkenleri yine bildikleriniz ama enfeksiyon oranı oldukça düşük, bunda 3. Basamak olmamanın katkısı vardır diye düşünülebilir ancak, devlet hastanesi yoğun bakım ünitesine göre bile oldukça düşük oranlar. Bunlar benim daha önce çalıştığım üniversite hastanesi ve devlet hastanesi deneyimlerimden farklı olarak olumlu yönde dikkatimi çekenler. 

Bunun yanında hekim sayısının henüz yetersiz olmasına karşın yatak sayısının fazlalığı, klinikler arasında oldukça uzun mesafelerin olması, belki de yıllar geçse de alışamayacağınız bir tempoya neden oluyor. Bir gün aynaya baktım ve ne göreyim, inanmazsınız 40 yıldır özenle büyüttüğüm göbeğim yok olmuş, üzülsem mi sevinsem mi bilemez haldeyim. 

Eskiden yan dal asistanı iken arkadaşlarımızın yaptığı tükenmişlik sendromu anketleri vardı, “Ya ne kadar saçma sorular neden öyle hissedeyim ki” derdim. Şimdi çoğu anlamlı gelmeye başladı.

Tabi her şey öyle güllük gülistanlık değil, birazda diğer taraftan bakalım, öncelikle günlük klinik seyirleri dosyalara yazsanız da sisteme de yazmalısınız ve bunu günlük olarak yapmanız gerekli, 17 yataklı YB ünitesi sorumlususunuz diyelim ancak diğer açık tarzda çalışan yoğun bakımlara da icapçı olduğunuz günlerde hasta yatırmanız gerekebilir, bir de bakmışsınız 30-35 hastanız olmuş. Tabi kendinizi sınırlayabilirsiniz, ben kendi YB bakarım gerisine bakmam diyebilirsiniz ama icapçısınız, inanın “tamam hastayı benim adıma şuraya yatırabilirsiniz” demek, kırk takla atıp hastayı almamaktan çok daha pratik, yorulsanız da kafanız rahat oluyor 😊. Hastayı muayene etmek 3dk, order yazmak 3 dk, mesele hastaya bakmak değil mesele biliyorsunuz bu kadar hastanın hasta yakınlarına her gün bilgi vermek ve yoğun bakımlar aralarında koşuştururken haklı olarak kaygıyla bekleyen kritik hasta yakınlarını ziyaret saati dışında da bilgilendirmek, bu kadar yorgunluğun üzerine iyi iletişim kurmaya çalışmak, sürekli bir şeyleri alttan almak.

Muskuler distrofisinden, ALS’sine, ensefalitlerinden vaskülitlerine, her türden hastayı akademik ortamdan uzak takip etmek ayrı bir stress kaynağı. 

Devlet hastanelerinde olduğu gibi entübe hasta oranı fakülte hastanelerinde olandan çok daha az, bunda yatak sayısının kıyaslanamayacak kadar fazla olması neden olabilir diye düşünüyorum. Entübe hastalar farklı YB ünitelerine dağılmış durumda. Aslında yatak sayısının fazlalığı 3. Basamak endikasyonu olmayan hastaların da bu ünitelere kabulüne neden olabiliyor. Uzman doktorlar normalde serviste takip edebilecekleri çok da kritik olmayan bakım hastalarını sizin takip etmenizi istiyorlar. Sonuç olarak yatak sayısı ne kadar fazla olursa olsun akılcı yatak kullanımı sağlamak şehir hastanelerinde de önemini koruyor.  

Belki de çoğunuzun merak ettiği konuya gelirsek, gelir durumu: “Paranın ne önemi var mühim olan miktarı” felsefesiyle yaklaşırsanız benim kökenim olan dahiliye uzmanlığına göre oldukça tatmin edici, 15 yıl üniversite mesayisi sonrası olsun artık dediğiniz miktar. Tabi her gün 10-12 bin adım atacak yaş ve motivasyonda iseniz. Size tıbbiyeyi yazdıran babanız sahilde içeceğini yudumlarkene paranın bile sizin için anlamsız kalması, zor iş beya.

Bu arada akademik işleri devam ettirecek motivasyon ve enerjiyi ara ki bulasın, çoğu zaman kanı çekilmiş solucan gibi hissediyorum kendimi, ne yazık ki çocuklara karşı bir tahammülsüzlük, eşimin ev işlerine yardım taleplerine karşı gelişen bir işitme problemi de cabası, ama hala umudum var.

-Ben başaramazsam kimse başaramaz (rahmetlinin son sözleri olmaz inşallah)

Bir sistem kurulabilir mi? 

Yoğun bakım uzmanı sayısı artar ise daha iyi olabilir mi?

Şehir hastanesinde masum bir yoğun bakımcının gözünden burada olup bitenleri ana hatlarıyla özetlemeye çalıştım.

Bugün başlığı yazının en sonuna koymak istedim “Şehir Hastanelerinde Yoğun Bakım Dosyası- Part-I”

Beklenen kitap :) yakında.

no comment